درمان ژنیکوماستی

در این مقاله، به بررسی سه رویکرد اصلی درمان ژنیکوماستی خواهیم پرداخت: درمان خانگی ژنیکوماستی و صبر و انتظار، درمان ژنیکوماستی با دارو و درمان جراحی ژنیکوماستی.

درمان ژنیکوماستی

ژنیکوماستی، بزرگ شدن غیرطبیعی بافت پستان در مردان، یک وضعیت پزشکی است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند وضعیت ژنتیکی و مادرزادی، تغییرات هورمونی، مصرف داروهای خاص یا بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شود. این اختلال ممکن است در هر سنی ظاهر شود، اما در دوران بلوغ و جوانی شایع‌تر است. خوشبختانه، درمان‌های مختلفی برای کنترل و کاهش این وضعیت وجود دارد. 

برای مشاهده تصاویر قبل و بعد عمل ژنیکوماستی کلیک نمایید.

درمان خانگی ژنیکوماستی

یکی از متداول‌ترین مواردی که درمان خانگی ژنیکوماستی و غیرجراحی برای آن توصیه می‌شود، ژنیکوماستی در دوران بلوغ است. در این دوران، تغییرات هورمونی طبیعی بدن می‌تواند منجر به بزرگ شدن بافت پستان در پسران شود. این وضعیت معمولاً موقتی است و به مرور زمان به خودی خود از بین می‌رود. به همین دلیل، پزشکان در بسیاری از موارد، به ویژه زمانی که ژنیکوماستی خفیف است، توصیه می‌کنند که بیمار به جای شروع درمان‌های پیچیده و پرهزینه، با درمان‌های معمولی منتظر بماند تا وضعیت خود به خود بهبود یابد.

درمان ژنیکوماستی با دارو

در صورتی که ژنیکوماستی به دلیل اختلالات هورمونی، داروهای خاص یا شرایط پزشکی دیگری ایجاد شده باشد، درمان‌های طبی می‌توانند به کنترل این وضعیت کمک کنند. درمان‌های طبی معمولاً زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که ژنیکوماستی در درجات خفیف (درمان ژنیکوماستی خفیف) آن قرار دارد و به مرور زمان به خودی خود بهبود نمی‌یابد و علائم آن برای فرد ناراحت‌کننده است.

داروهای هورمونی

یکی از رایج‌ترین درمان‌های پزشکی برای ژنیکوماستی داروهای هورمونی هستند. این داروها به تنظیم میزان هورمون‌ها در بدن کمک کرده و می‌توانند در کاهش رشد بافت پستان مؤثر باشند. داروهایی مانند “تاموکسیفن” که به عنوان یک آنتاگونیست استروژن عمل می‌کنند، می‌توانند به کاهش اندازه بافت پستان تاحدودی کمک کنند. این دارو معمولاً برای درمان ژنیکوماستی ناشی از افزایش استروژن در بدن تجویز می‌شود.

داروهای ضد التهابی و مسکن

در مواردی که ژنیکوماستی با درد یا التهاب همراه است، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند به کاهش درد و تورم کمک کنند. این داروها به ویژه برای افرادی که درد یا التهاب در ناحیه پستان دارند، مفید هستند. این داروها ممکن است به تنهایی مشکل را حل نکنند، اما در کاهش علائم کمک زیادی می‌کنند.

درمان‌های دیگر

در برخی از موارد، درمان‌های مکمل مانند گیاهان دارویی، ویتامین‌ها یا مواد معدنی نیز به کار می‌روند. هرچند که هنوز شواهد علمی کافی برای اثربخشی این درمان‌ها وجود ندارد، برخی افراد ترجیح می‌دهند از این روش‌ها به عنوان یک گزینه کمکی استفاده کنند. با این حال، همیشه باید قبل از شروع چنین درمان‌هایی با پزشک مشورت کرد.

داروهای ضد استروژن

در برخی موارد، داروهایی مانند “کلومیفن سیترات” نیز به کار می‌روند. این داروها به متعادل کردن میزان هورمون‌های استروژن و تستوسترون در بدن کمک کرده و می‌توانند برای درمان ژنیکوماستی ناشی از اختلالات هورمونی مفید باشند.

درمان جراحی ژنیکوماستی

در موارد شدیدتر ژنیکوماستی، هنگامی که درمان‌های غیرجراحی اثرگذار نبوده‌اند یا مشکل زیبایی و کاهش اعتماد به نفس برای فرد ایجاد کرده‌اند،عمل می‌تواند گزینه نهایی باشد. جراحی‌های مرتبط با ژنیکوماستی معمولاً برای بیمارانی که به درمان‌های طبی پاسخ نداده‌اند یا گریدهای بالا و در موارد کاهش شدید اعتماد به نفس توصیه می‌شود. بطور معمول عمل ژٓنیکوماستی با بیهوشی عمومی قابل انجام است و بیحسی موضعی برای انجام عمل بدون نقص و بدون برگشت کافی نیست. بیشتر موارد عود در بیمارانی دیده میشود  که بطور سرپایی و با بیحسی موضعی تحت لیپوساکشن قرار گرفته اند.

لیپوساکشن

لیپوساکشن یک روش تهاجمی‌ است که در آن بخشی از چربی‌های اضافی از بدن بیمار برداشته می‌شود. این روش در معدود افرادی که ژنیکوماستی خفیف به دلیل تجمع چربی اضافی در ناحیه پستان دارند،بمدت کوتاه کمک کننده است. در این روش، جراح از لوله‌هایی نازک (کاتتر) برای ساکشن چربی‌ها استفاده می‌کند. این روش  عوارض و معایبی دارد از جمله اینکه تمام بافت‌ها قابل برداشت نیست و احتمال برگشت زیاد است و عارضه خطرناک آمبولی چربی نیز محتمل است. در موارد شدید با پوست اضافی کاربردی ندارد.هزینه ساکشن معمولا کمتر از روشهای برداشت کامل جراحی است.

لیزر

برای ژنیکوماستی کاذب و کاهش چربی و سفت‌کردن پوست گاهی استفاده می شود. از لیزر برای ذوب چربی و تحریک کلاژن‌سازی استفاده می‌شود. اسکار عمل در این روش مشابه ساکشن کم است. از طرفی  مثل ساکشن برداشت بافت‌ها ناقص انجام شده و میزان عود و برگشت بیماری بالاست.  میزان عوارض آن (مثل ساکشن) بیشتر از روش برداشت جراحی است. هزینه آن مثل ساکشن است.

روش ترکیبی( ساکشن و جراحی)

در بسیاری از موارد، ترکیبی از دو روش لیپوساکشن و جراحی برداشتن بافت غده‌ای برای دستیابی به نتایج بهتر انجام می‌شود. این روش معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که ترکیبی از چربی اضافی و بافت غده‌ای غیرطبیعی در ناحیه پستان وجود دارد.این روش نیز تمام ایرادات و مشکلات روش ساکشن را دارد.

بهترین روش عمل جراحی ژنیکوماستی و برداشت کامل بافتهای پستانی

عمل جراحی و برداشت کامل بافتهای پستانی بهترین و موثرترین روش‌ برای درمان ژنیکوماستی های پایدار و مقاوم به درمان طبی است. این روش شامل برداشتن کامل بافت غده‌ای اضافی از ناحیه مرکزی و محیطی پستان است. بیمار می بایست بستری شود و با بیهوشی عمومی این عمل قابل انجام است .جراح معمولاً این عمل را با استفاده از برش‌هایی که در زیر و بالای هاله پستان و یا اطراف آن ایجاد می‌شوند، انجام می‌دهد. این روش در مواردی که بافت غده‌ای و یا پوست افتاده زیاد است، بهترین گزینه است. در ژنیکوماستی های گرید ۴ معمولا سه عمل تخلیه بافتها و برداشت پوست اضافه و بالا کشیدن سینه ها در یک نوبت انجام می شود. در تمام انواع ژنیکوماستی ها در پایان عمل برای هر  سینه یک عدد درن تعبیه میشود و گن فشاری  هم برای بیمار بسته میشود. کل نمونه های برداشته شده جهت بررسی پاتولوژی از نظر تایید خوش خیمی   ارسال می گردد. میزان خطر و عوارض و احتمال برگشت بیماری  در این روش کمتر از روشهای دیگر است. بیماران بعد از عمل دردی نخواهند داشت و موضع عمل مخصوصا نوک سینه تا مدتی بیحس خواهد بود که موقتی است و بتدریج کمتر خواهد شد. هزینه کلی در این روش بیشتر از سایر روشهاست.

برای دریافت اطلاعات بیشتر به صفحه عمل ژنیکوماستی مراجعه نمایید.

درمان ژنیکوماستی با ورزش

 به نظر ورزش فقط ظاهر سینه را بهتر می‌کند و تاثیری در حل مشکل ژنیکوماستی ندارد. وقتی افراد عضلات سینه‌ رو با تمرینات قدرتی و بدنسازی مثل پرس سینه یا شنای سوئدی قوی می‌کنند در واقع عضلات سینه در زیر بافت غده‌ای رشد می‌کنند و قوی‌تر می‌شوند. این کار ممکن است شکل کلی سینه ها را سفت‌تر و خوش‌فرم‌تر کند اما چون بافت غده‌ای هم‌چنان وجود دارد، برجستگی مربوط به ژنیکوماستی مخصوصاً زیر نوک سینه همچنان باقی است.
حالا اگر درصد چربی بدن را هم با ورزش‌های هوازی کم کنیم (مثلاً از ۲۰٪ به ۱۰٪ برسونیم) حجم چربی اطراف سینه ها کم می‌شود ولی اون توده‌ی غده‌ای سفت هنوز مشخصه و سر جاش باقی می ماند چون اصلا به چربی مربوط نیست.

این قضیه به تفاوت در ماهیت بافت چربی و بافت غده‌ای در سینه مردان مربوط می‌شود. 
بافت چربی سینه که در ژنیکوماستی کاذب داریم نرم است و با کاهش وزن، رژیم غذایی و ورزش کاهش پیدا می‌کند و معمولاً در مردانی با درصد چربی بالای بدن دیده می‌شود.
بافت غده‌ای که در ژنیکوماستی واقعی دیده می‌شود، سفت‌ است مثل یک توده لاستیکی زیر نوک سینه لمس می‌شود که با هورمون هم مرتبط است (افزایش استروژن یا کاهش تستوسترون) وبه رژیم غذایی و ورزش پاسخ نمی‌دهد  معمولاً در سن بلوغ ایجاد می‌شود و اگر بعد از ۲ سال باقی بموند، دائمی خواهد بود.
رژیم و ورزش کمک می‌کنند ظاهر کلی سینه بهتر بشود ولی توده اصلی و بافت‌های غددی باقی می‌مانند تنها راه حذف کامل آنها، جراحی برای برداشتن بافت های غده ای ست.

انتخاب روش مناسب درمان جراحی ژنیکوماستی

جراحی ژنیکوماستی بسته به نوع و شدت عارضه می‌تواند با روش‌های مختلفی انجام شود. انتخاب روش مناسب به تشخیص جراح و شرایط بیمار بستگی دارد. در بیشتر موارد، نتایج جراحی رضایت‌بخش بوده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد.

-کدام بهتر است لیپوساکشن یا جراحی و برداشت کامل بافت (Excision)؟

لیپوساکشن، فقط بخشی از چربی  را خارج می‌کند و برای موارد محدودی که ژنیکوماستی عمدتاً ناشی از چربی است، مناسب است.
برداشت جراحی  (Excision): روش درمانی ارجح و برای حذف همه بافت ها شامل چربی و بافت غددی سفت و فیبروتیک استفاده می‌شود و در موارد شدیدتر ژنیکوماستی نیز روش جراحی کاربرد دارد.

– برای درمان اسکار (جای زخم) چکار باید کرد؟

لیپوساکشن و لیزر کمترین اسکار را دارند، زیرا برش‌ها بسیار کوچک هستند.
در روش برداشت کامل جراحی Excision ممکن است جای زخم قابل‌توجه‌ داشته باشیم اما معمولاً به مرور زمان از شدت اسکار کمتر میشود و با استفاده از کرمهای ترمیم کننده مخصوص پس از عمل میتوان از بوجود آمدن آن جلوگیری کرد.

–  روش ترکیبی (لیپوساکشن + برداشت بافت) و جراحی کامل چه تفاوتی دارند؟

 ترکیب  دو روش ساکشن و جراحی  نتایج طبیعی‌تر و یکنواخت‌تری ایجاد می‌کند، زیرا بخشی از چربی و بافت غددی  را برمی‌دارد ولی بدلیل ساکشن مقداری از بافتها باقی می ماند و باعث برگشت بیماری می شود. در روش جراحی و برداشت کامل، کل بافت ها حذف می شوند و دلیلی برای عود نخواهیم داشت. درنهایت روش  برداشت جراحی Excision کاملترین و کم خطرترین روش است.

– آیا روش جراحی و برداشت بافتها  برای همه انواع ژنیکوماستی موثر است؟

بله، در بیشتر مواردی که چربی و یا بافت غددی سفت وجود دارد و یا پوست پستان زیادی افتاده است جراحی می‌تواند مشکل را کاملاً برطرف کند.

–  لیزر چه مزایا و معایبی دارد؟

اثرات لیفتینگ پوست دارد (کمک به سفت‌شدن پوست).
اما میزان نارضایتی، عوارض و میزان برگشت آن بالاتر است و برای  بیماران ژنیکوماستی روش درمانی کامل و موثری نیست.

– کدام روش درد و ناراحتی کمتری دارد؟

 روش برداشت جراحی معمولاً درد و ناراحتی کمتری نسبت به روشهای دیگر دارد زیرا اعصاب محیطی و پوستی در موضع عمل قطع شده و در واقع افراد تا مدتی احساس بیحسی در منطقه عمل دارند.

– آیا پس از برداشت جراحی  excision، ژنیکوماستی ممکن است عود کند؟

خیر ، در صورتی احتمال برگشت بیماری وجود دارد که علت زمینه ای (مثل عدم تعادل هورمونی) درمان نشود یا از روش ساکشن و لیزر استفاده شود  اما اگر بافت به طور کاملexision و برداشته شود، معمولاً نتیجه دائمی است.

– مدت زمان نقاهت در هر روش چقدر است؟

• لیپوساکشن: ۱ هفته استراحت نسبی و ۳تا ۴ هفته تقاهت
• برداشت کامل جراحی: یک هفته محدودیت فعالیت، بهبود کامل ممکن است یک ماه طول بکشد.
• ترکیبی: حدود یک ماه زمان نیاز دارد.

– آیا انتخاب روش جراحی به سن بیمار بستگی دارد؟

در نوجوانان در مراحل اولیه ژنیکوماستی ممکن است ابتدا درمان غیر جراحی و یا طبی توصیه شود، زیرا ژنیکوماستی گاهی خودبه‌خود بهبود می‌یابد. در بزرگسالان، در موارد شدید جراحی معمولاً راه‌حل قطعی‌تر است.

– آیا روش‌های غیرجراحی مثل لیزر و اولتراسوند می‌توانند جایگزین جراحی شوند؟

خیر، این روش‌ها فقط چربی را کاهش می‌دهند و روی بافت غددی هیچ  تأثیری ندارند. بنابراین در موارد خفیف ممکن است کمک‌کننده باشند، اما در موارد متوسط تا شدید جراحی گزینه بهتری است.

نتیجه‌گیری:

درمان ژنیکوماستی باید به طور ویژه بر اساس علت و شدت وضعیت انتخاب شود. در بیشتر موارد، درمان صبر و انتظار برای نوجوانان و کسانی که علائم خفیف دارند، مؤثر است. اگر ژنیکوماستی به دلیل تغییرات هورمونی یا داروهای خاص ایجاد شده باشد، درمان‌های طبی می‌توانند مفید باشند. در نهایت، در صورت عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی یا وجود مشکلات زیبایی و کاهش اعتماد به نفس یا افسردگی، جراحی می‌تواند بهترین گزینه باشد. همیشه توصیه می‌شود که قبل از شروع هر نوع درمان، با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا روش مناسب با وضعیت فردی شما تعیین شود.
با تشکر از همراهی شما.